Rodzina poszkodowanego dziecka uprawniona do zadośćuczynienia pieniężnego za zerwane więzi rodzinne.

Już 19 września 2021 roku wchodzi w życie art. 446² Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym, w razie ciężkiego i trwałego uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, skutkującego niemożnością nawiązania lub kontynuowania więzi rodzinnej, sąd może przyznać najbliższym członkom rodziny poszkodowanego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Powyższy przepis został uchwalony przez polski parlemant z inicjatywy Prezydenta RP, w zwiąku z rozbieżnościami w orzecznictwie poszczególnych Izb Sądu Najwyższego w tej kwestii (szerzej na ten temat napisałem tutaj ). W wyniku prac legislacyjnych przyjęto zmianę w Kodeksie cywilnym na podstawie której, rodzina poszkodowanego dziecka będzie mogła otrzymać odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę również wówczas, gdy dziecko żyje z niepełnosprawnością, doznaną wyniku błędów okołoporodowych, a nie tylko wtedy, gdy doszło do śmierci dziecka na skutek uchybień personelu medycznego, o czym stanowi art. 446 § 4 kodeksu cywilnego.

Nowy przepis dotyczy krzywdy, której najbliżsi członkowie rodziny doznali w wyniku niemożności nawiązania lub kontynuowania więzi łączącej ich z poszkodowanym bezpośrednio, jeżeli spowodowana jest ona ciężkim i trwałym uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia poszkodowanego bezpośrednio.

Pojęcia uszkodzenia ciała i rozstroju zdrowia nawiązują w tym przepisie do art. 444 § 1 i 446 § 1 kodeksu cywilnego. Przez uszkodzenie ciała należy rozumieć naruszenie integralności cielesnej (fizycznej), tj. naruszenie ciągłości lub spójności jego tkanek wewnętrznych lub zewnętrznych, a przez rozstrój zdrowia – stan zakłócenia normalnego funkcjonowania organizmu czy poszczególnych jego organów. Jednak w odróżnieniu od roszczeń, wynikających z ww. przepisów, nowe roszczenie z tytułu zadośćuczynienia za krzywdę spowodowaną naruszeniem więzi rodzinnych, zostało dodatkowo uzależnione od tego, by uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia bezpośrednio poszkodowanego (np. dziecka w wyniku błędu przy porodzie) miały charakter ciężki i trwały.

Jako ciężkie i trwałe uszkodzenie ciała czy rozstrój zdrowia powodujący niemożność nawiązywania lub kontynuowania więzi rodzinnej należy postrzegać przede wszystkim przypadki śpiączki pourazowej poszkodowanego dziecka, wystąpienia u niego stanu wegetatywnego lub stanu będącego wynikiem uszkodzenia mózgu albo innych przypadków poważnego i nieodwracalnego rozstroju zdrowia, skutkującego zerwaniem więzi rodzinnej z poszkodowanym.

Nowy przepis może również stanowić podstawę żądania zadośćuczynienia za krzywdę spowodowaną naruszeniem więzi rodzinnych wynikającym z uszczerbków psychicznych (np. nerwic, chorób psychicznych, cieżkiej depresji).

Są to tylko przykłady zdarzeń będących podstawą żądania zadośćuczynienia za zerwane wiezi rodzinne z osobą bepzośrednio poszkodowaną. Katalog przypadków uprawniających do tego roszczenia jest otwarty, i pozostawiony ocenie stron i doświadczeniu pełnomocników zajmujących się sprawami medycznymi, a w razie sporu, również ocenie sądu.